Rèn luyện nền dân chủ

TS. Cù Văn Trung

TS. Cù Văn Trung, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Công ty Cổ phần Tư vấn và đào tạo giáo dục, cho rằng, giáo dục cần trang bị cho người học những kiến thức, kỹ năng, thái độ... để tham gia tích cực và có trách nhiệm trong một thế giới đang thay đổi từng ngày.

Báo chí nói về Chúng tôi

Diễn đàn doanh nghiệp

Giáo chức Việt Nam

Quân đội nhân dân

Báo Dân Việt

Khởi nghiệp

Những câu chuyện khởi nghiệp thành công giúp truyền động lực cho bạn.

Làm việc 14 -16h một ngày: Giới trẻ hãy cẩn thận

8 lưu ý khi khởi nghiệp ít vốn

Bí quyết khởi nghiệp để thành công

Khởi nghiệp thì nên kinh doanh gì?

Khởi nghiệp là gì? Hiểu đúng về start up và khởi nghiệp

Rèn luyện nền dân chủ

28/10/2025

Ngày nay, có rất nhiều câu chuyện trên mạng xã hội về các phát ngôn thiếu chuẩn mực của những Titoker, Youtuber và Facebooker... trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội. Hậu quả là họ có thể bị bài trừ của người xem, xa hơn thì nguy cơ bị “phong sát” (nghệ sĩ) thậm chí là bị các cơ quan chức năng truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hiện thực xã hội luôn tồn tại những vấn đề mà dưới con mắt mỗi người là khác nhau, có người quan niệm thế này, có người quan niệm thế khác. Một số vấn đề khiến cộng đồng, cá nhân chưa đồng thuận hoặc ưng ý, họ bày tỏ quan điểm của mình thông qua các kênh thông tin và mạng xã hội. Đây là điều bình thường và là một khía cạnh của đời sống dân sự đồng thời phản ánh tính tất yếu trong quá trình phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc.

Thậm chí, có những vấn đề mới nảy sinh trong cuộc sống, chưa có tiền lệ đều gây ra những ý kiến trái chiều. Có thể đánh giá các mặt của đời sống kinh tế, xã hội với những tồn tại của hiện thực là “rộng lớn vô vàn và mênh mông bao la”. Tuy vậy, trước các tình huống như thế, mỗi người trong chúng ta nếu có tiếp cận thì cần sự bình tĩnh và phát ngôn chuẩn mực, đúng đắn.

Thực ra trong môi trường thực tiễn như hiện nay, chúng ta không thiếu không gian để giãi bày, giải tỏa các bức xúc. Soi chiếu tất cả những quy định và luật pháp hiện hành thì về cơ bản, chúng ta đã tiến bộ rất nhiều so với trước. Tuy nhiên, điều đó vẫn còn nhiều khó khăn và trở ngại cho đại đa số. Chính vì các kênh chính thống đòi hòi yêu cầu cao về tiêu chí phát ngôn, thể hiện và bày tỏ quan điểm của cá nhân nên phần đông họ sẽ tìm đến các diễn đàn khác, cụ thể là ở mạng xã hội. Ở đây, họ tùy ý, tự do hơn trong bày tỏ suy nghĩ của mình. Và người ta dễ dàng public (công khai) bài viết, lời nói của mình ra bên ngoài công chúng.

Vậy làm cách nào mà chúng ta vẫn có thể nói được, viết được và bày tỏ chính kiến của mình trong sự an toàn và văn minh. Điều này đòi hỏi một quá trình nghiên cứu, sử dụng ngôn ngữ, tìm kiếm kênh thông tin cũng như là thực hành phương pháp nhẫn nại. Nhẫn nại là cách để chúng ta không hằn học, bức xúc và “khổ đau”.

Bản thân tác giả cũng là người rất vất vả trong việc tìm kiếm cách thức để các quan điểm cá nhân của mình được công khai ra ngoài xã hội. Trên cơ sở bám sát các cơ quan truyền thông chính thống, cùng sử dụng lớp ngôn ngữ trong sáng, khéo léo mà không ít những bài viết đã được đăng tải. Tuy nhiên, cũng còn đó không thiếu những quan điểm, bài viết của tôi không được duyệt. Vậy thì làm cách nào để công sức, sự suy tư và mong muốn của mình vẫn đến được mọi người. Tôi đành tự “an trú” vào trong, viết cho mục suy ngẫm trên Website của mình. Đồng thời cùng với thời gian, tôi phát hiện ra rằng công tác xuất bản sách có thể thuận lợi hơn. Vì thế, tôi thông qua con đường này để những công trình, tác phẩm và bài viết của mình đến được cộng đồng.

Rèn luyện cách viết, cách nói chính là rèn luyện tự do ngôn luận, tự do báo chí. Mà khi có phương pháp rồi và thành công với phương pháp ấy thì chính là chúng ta góp phần vào quá trình rèn luyện nền dân chủ. Dân chủ ở phương diện nào đó như cách nói của Bác Hồ, ấy chính là làm thế nào để dân được mở miệng ra mà nói. Không còn nghi ngờ gì nữa, bản thân tác giả là người ngoài Đảng, viết bài được đăng báo chính thống, được các cơ quan truyền thông phỏng vấn, được xuất bản sách ở Việt Nam thì tại sao lại nói rằng chúng ta thiếu không gian, thiếu quy định và luật pháp cho sự dân chủ và tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Tuy nhiên, để nhân rộng số người như tác giả, chúng ta cần nâng cao hiểu biết về xã hội, về chính trị và luật pháp. Xa hơn nữa là sự cảm thông về đất nước, về văn hóa và lịch sử cũng như những người đang làm chủ không gian chính trị này. Thực ra thì trước hết chúng ta muốn thể hiện được các quan điểm của mình thì phải làm sao để cho họ thấy mình là đối tượng trong sáng, xây dựng và an toàn. Thậm chí với các nhà trí giả yêu nước đôi khi họ còn là chỗ dựa tinh thần cho người cầm quyền. Ở đây, bài viết đề cập ở mức độ bình dân và số đông nên tôi góp ý với một số doanh nhân, người nổi tiếng và giới văn nghệ sĩ... về những ai mong muốn bộc bạch, thể hiện quan điểm của mình với công chúng thì rất cần phương pháp và nghệ thuật như vậy. Cụ thể hơn, làm thế nào thì tùy vào tình huống, sự việc mà tôi sẽ có những cách tư vấn, hướng dẫn cho phù hợp.

Từ thực tế với những luồng thông tin và các quan điểm ngổn ngang trên mạng xã hội ngày nay, với tư cách là người có tham gia, quan tâm, cùng với việc chứng kiến những sự vụ không đáng có từ những phát ngôn, bày tỏ lời nói, quan điểm của không ít KLO, Titoker, Youter và những người nổi tiếng khác nên tôi viết bài này. Quá trình rèn luyện về tự do ngôn luận, tự do báo chí như đã trình bày trên đây là một khía cạnh của nền dân chủ. Xã hội của chúng ta chưa có nhiều kinh nghiệm về vấn đề này, do đó quá trình ấy là quá trình tương tác hai chiều. Rèn luyện nền dân chủ chính là rèn luyện con người, góp phần tạo dựng một xã hội văn minh và phồn thịnh, đảm bảo ổn định, vững chắc trong quá trình lãnh đạo đất nước của nhà cầm quyền.